Zaman Algısında Duygunun Rolünün İncelenmesi

Bir olayın süresi çok sayıda içsel ve dışsal etkenlere bağlı olarak gerçekte olduğundan daha uzun ya da kısa algılanabilir. Güncel çalışmalar genel duygunun, özelde ise duygusal uyarılmışlığın zaman algısının bozulması üzerindeki rolüne vurgu yapmaktadır. Çok çalışma negatif yüksek uyarıcı duyguların (örn., korku), bir süresini algılamaya yol açtığını göstermektedir. Ancak, diğer pek bilişsel süreçte olduğu gibi duygunun çeşitli boyutlarının (motivasyon, belirsizlik, değerlendirmeler…) bozulmasında rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, algısı çalışmalarında tanımı, kullanılan uyaranların türü deneysel kontroller ile ilgili bazı kuramsal yöntemsel yaklaşım farklılıkları bulunmaktadır. Bu derleme çalışmasının amacı bozulmasının altında yatan mekanizmaları tanıtmak, duygu algısına ilişkin güncel araştırma bulgularını boyutsal temelli açıklamaları ortaya koymak, çalışmalardaki sorunları sınırlılıkları çıkartmak mevcut bulgularına duyguyu boyutlar açısından ele alan ‘değerlendirme yaklaşımları’ temelinde alternatif açıklamalar sunmaktır. Duygusal olayların içerdiği kişinin amacına uygunluğu, uyaranın yeni tanıdık olması özelliklerin farklı değerlendirmelere açtığı yaygın kabul edilmektedir. Ancak yazınında, çoğunlukla değerlendirmelerin etkisi göz ardı edilerek iki boyutlu (değerlik uyarılmışlık) yapı alınmaktadır. çalışma, değerlik uyarılmışlık yanında, de algısında oynayabileceğini çelişkili bulguların açıklanmasında değerlendirme kuramlarının önerdiği amaçla uyumluluk, yenilik, belirsizlikkesinlik, aktör boyutların kapsamlı çerçeve sunabileceğini öne sürmektedir. Gelecek çalışmalarda, doğrudan test edilmesi bu özelinde kontrollerin sağlanmasıyla zamanın algılanmasında rolü iyi anlaşılabilecektir.